Riskli ve maliyetli Tuna planı
Temmuz ayında Rusya’nın Tahıl Koridoru Anlaşması’ndan ayrılmasını fırsat bilen ABD yönetimi, Ukrayna tahılını Batılı ülkelere taşımak için riskli ve maliyetli bir planı uygulamaya hazırlandığı iddia edildi. Amerikan Wall Street Journal gazetesine konuşan ABD’li yetkililer, Washington’ın Ukrayna tahılını, Tuna Nehri üzerindeki Romanya limanlarını kullanarak, Avrupa içlerine sevk etmeyi değerlendiriliyor. Tahıl Koridoru Anlaşması sayesinde 1000’den fazla gemiyle 33 milyon ton tahıl dünya pazarlarına taşınmıştı. Uzmanlar, Tuna üzerinden benzer bir miktarın taşınmasının mümkün olmadığı değerlendiriyor. Gazete bu çerçevede ABD yönetiminin, Ukrayna, Romanya, Türkiye ve diğer bölge ülkeleriyle görüşmeler yaptığını da belirtti. Washington yönetiminin, Tahıl Koridoru Anlaşması’nın yeniden hayata geçmesi için destek yerine maceracı bir tercihte bulunmasıyla bölgedeki gerilimi artırmayı hedeflediği düşünülüyor.
WSJ’nin haberine göre ABD destekli planla, ekim ayından itibaren Tuna nehri üzerinden taşınacak Ukrayna tahılının kapasitesi 4 milyon tona yükseltilmek isteniyor. Ukrayna tahılının nehir vasıtasıyla, Romanya’nın Karadeniz’deki limanlarına taşınması ve daha sonra buradan varış noktalarına nakledilmesi hedefleniyor. Plana göre Ukrayna tahılının birkaç kez yüklenmesi gerekiyor. Bu nedenle de maliyetinin, Tahıl Koridoru Anlaşması şartlarına göre oldukça artacağı belirtiliyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı, geçen cuma günü Amerikalı yetkililerin NATO üyesi Romanya ev sahipliğinde Ukrayna ve Moldovalı yetkililerle Galati şehrinde söz konusu planı görüşmek üzere bir araya geldiğini belirtti. Romanya Ulaştırma Bakanı da gazetecilere yaptığı açıklamada ülkesinin tahıl ihraç kapasitesini bir ayda 4 milyon ton olmak üzere ikiye katlamaya hazır olduğunu söyledi.
ABD’nin, Ukrayna’nın Tuna’daki limanlarına giden ve kalkan gemilerin güvenliğini sağlamak için, askeri koruma dahil çeşitli planlar üzerinde çalıştığı da haberde kaydedildi. Ancak Amerikalı yetkililer bunun nasıl yapılacağına ilişkin bir detay paylaşmadı.
Romanya’nın nehir üzerindeki limanlarının Ukrayna limanlarına oldukça yakın noktada bulunduğu biliniyor. ABD’nin Tuna’yı, Tahıl Koridoru’na alternatif kullanmak planı hayata geçerse, Rusya’nın olası bir müdahalesi sonucu NATO’nun çatışmaya girmesinden endişe duyuluyor. Rus ordusunun son dönemde Ukrayna’nın Donbas bölgesinde Tuna kıyısında bulunan limanlarını hedef alan füze ve İHA saldırıları düzenlediği biliniyor.
